vrijdag 1 februari 2013

Artikel in AR(t) magazine (#02) van het AR (augmented Reality) Lab van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Den Haag



Smart Replica’s, erfgoed tot leven wekken

Schatkamers vol objecten

Ons museaal erfgoed is een verzameling van objecten die in de loop van eeuwen is verzameld, gecategoriseerd, aangegroeid en geconserveerd. Objecten waar wij belang aan hechten vanwege hun historische, culturele en maatschappelijke waarde. Objecten die een sleutelrol spelen in het beeld van onze geschiedenis en onze identiteit. Onze geschiedenis wordt naar aanleiding van deze objecten onderzocht, gereconstrueerd en verbeeld. Maar hoe verhouden we ons tot al die opgeslagen stukken? Wat is de relevantie van deze objecten voor ons nu in deze tijd? En wat is hun betekenis in een sterk digitaliserende samenleving?

Musea en erfgoed instellingen zijn de ‘instituten’ die dit erfgoed beheren; zij zijn daarmee schatkamers van objecten, verhalen, beelden en historische kennis. De manier waarop deze objecten toegankelijk worden gemaakt is erg behoudend, je moet er voor naar een museum of tentoonstelling. Daar mag je ze wel bewonderen, maar niet aanraken, laat staan gebruiken. De objecten zijn daarmee ontdaan van hun belangrijkste doel en functie, namelijk die van gebruiksgoed en geïsoleerd geraakt van ons dagelijks leven.

Objecten ‘verijken’

De kennis en informatie die musea en erfgoedinstellingen bezitten, verzamelen en ontwikkelen over de objecten die zij beheren is nauwelijks toegankelijk. Zij ligt vast in het museum en wordt binnen een tentoonstelling veelal teruggebracht tot een korte tekst op een informatiebordje bij het stuk, of tot een artikel in een catalogus. De objecten en de informatie die het museum bezit zijn daarmee zeer beperkt toegankelijk voor het publiek.

In het project Smart replica’s onderzoeken we hoe 3D prototyping (technologieën rond het 3D-scannen, printen en reproduceren van digitale naar ‘reële’ objecten en terug) en Augmented Reality(AR) kunnen bijdragen aan zowel het toegankelijk maken van deze museale objecten zelf als de kennis over deze objecten. Hoe kun je een museaal object ‘reverse engineeren’? Kun je daarmee het museale object buiten het museum brengen en in gebruik nemen? Van erfgoed het nieuwe design maken? Hoe kun je deze objecten koppelen aan de historische informatie die in het museum ligt opgeslagen? Hoe gaan mensen om met deze ‘verrijkte’ objecten? Binnen het project Smart Replica’s worden deze vragen onderzocht.

Smart Replica’s

‘Smart replica’ is een term die we gegeven hebben aan replica’s van historische objecten die gemaakt zijn doormiddel van 3D scan- en printtechnieken en daardoor weer ‘bruikbaar’ worden gemaakt. Het ‘smart’ slaat op ‘intelligent’, het gaat hier niet om zomaar kopieën, maar om replica’s die met innovatieve technieken als AR verrijkt worden tot ‘drager van informatie’ en zodoende buiten een museum gebruiksgoed én informatiedrager zijn. Daarmee kan erfgoed een designobjecten worden, door de eeuwen gevormd en verfijnd gebruiksgoed voor het heden. Smart Replica’s is een project van Studio Maaike Roozenburg in samenwerking met Technische Universiteit Delft, faculteit Industrieel Ontwerp en Faculteit Civiele Techniek, Erfgoed Delft, afdeling archeologie, Museum Boijmans Van Beuningen en het AR (Augmented Reality)Lab van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Den Haag. Een team van zeer verschillende partijen die vanuit hun eigen achtergrond en expertise meewerken aan dit project: wetenschappers, studenten, conservators en technische experts. Smart Replica’s is een project waarin de wereld van museaal erfgoed, design, kunsthistorie, 3D prototyping en AR samenkomt.

‘reverse enineering’ van historische objecten

Zeven theekopjes uit de collectie Boijmans Van Beuningen vormen het ‘basismateriaal’ om te onderzoeken hoe ‘reverse engineering’ en 3D prototyping kunnen worden ingezet om bruikbare replica’s te maken van museumstukken. Eerdere testen hebben uitgewezen dat met een (medische) CT scanner zeer kwetsbare en ‘onaanraakbare’ historische objecten kunnen worden gescand. Dit levert geen schade aan de objecten en voldoet aan de richtlijnen die het museum hanteert voor de omgang met deze stukken. De data die dit oplevert kan worden omgezet naar een 3D digitale reconstructie van het object dat geprint kan worden in een 3D printer. Doel is om 3D prototyping technieken te combineren met de ‘historische’ technieken in porselein die zijn toegepast in de oorspronkelijke kopjes. Experimenten met direct 3D frezen van gietmallen voor porselein of printen in porselein maken daar onderdeel van uit. Van belang is dat de replica een volwaardig design product wordt dat uitnodigt tot dagelijks gebruik en een eigen leven buiten de museummuren.

‘Smart’ objecten

AR brengt de fysieke wereld van het object en digitale virtuele informatie samen. Daarmee kan een object tot informatiedrager worden gemaakt. Of eigenlijk, AR kan de informatie, geschiedenis, context en verhalen die met het object verbonden zijn zichtbaar maken. Elk porseleinen kopje is een historische bron, met een schat aan (historische) informatie. Verhalen over reizen, locaties, productieprocessen, gebruik en rituelen. AR maakt het mogelijk deze informatie zichtbaar te maken en daadwerkelijk aan het object te koppelen. Kennis aan het object zelf te verbinden en niet aan de context van een museum. De kennis kan (met de replica als drager) het museum dus uit, de wijde wereld in.

Een groep studenten van de afdeling Grafisch Ontwerpen van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten werkt aan het structureren en vormgeven van gedigitaliseerde historische informatie rond de kopjes. Zij kunnen hierin hun eigen lijn of narratief ontwikkelen en deze vormgeven in een bijpassend medium. Routes kunnen via Google maps ontsloten worden, bewegend beeld in een animatie en teksten visueel of auditief. Deze ontwerpen zullen via AR gekoppeld worden aan de replica’s. De markers die deze koppeling maken zijn onderdeel van het onderzoek. Hier willen we onderzoeken hoe de historische technieken en decoraties van de originele museumstukken kunnen worden gecombineerd met technologie rond markers en objectherkenning. Het resultaat is een proefopstelling in Museum Boijmans Van Beuningen, waar de prototypes van de smart replica’s kunnen daar ‘betast’, gebruikt en getest door het publiek.

wat is nou eigenlijk de betekenis van ons erfgoed?

Met het project Smart replica’s onderzoek ik hoe 3D prototyping kan worden ingezet om erfgoed weer in gebruik te nemen en hoe AR dit gebruiksgoed tot informatiedrager kan maken buiten het museum. De onderliggende vragen die ik hiermee wil stellen: wat is de betekenis van al die opgeslagen historische voorwerpen? Hoe verhouden we ons daartoe? Zijn ze relevant voor ons nu? Wat gebeurt er als je daar replica’s van maakt? Wat doet dit met de perceptie en waardering van het ‘echte’ object? Wat betekenen deze objecten in onze steeds meer gedigitaliseerde samenleving? Augmented reality en 3D prototyping bieden mogelijkheden om deze vragen (indirect) te stellen en te onderzoeken.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten